ബെംഗളൂരു: യു എസിലെ നാസ്ഡാക്ക് എക്സ്ചേഞ്ചില് ലിസ്റ്റ് ചെയ്തതിന്റെ കാല്‍നൂറ്റാണ്ട് പൂര്‍ത്തിയാക്കി ഇന്‍ഫോസിസ്. 1993ലാണ് അന്നത്തെ ബോംബെ സ്റ്റോക്ക് എക്സ്ചേഞ്ചില് ഇന്‍ഫോസിസ് ആദ്യം ലിസ്റ്റ് ചെയ്തത്. പിന്നീട് ആറു വര്‍ഷത്തിന് ശേഷമാണ് നാസ്ഡാക്കില്‍ ലിസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടത്.
യു എസില്‍ ലിസ്റ്റ് ചെയ്ത ആദ്യത്തെ ഇന്ത്യന്‍ കമ്പനിയാണ് ഇന്‍ഫോസിസ് ലിമിറ്റഡ്.
2024 ജൂണ്‍ 21 വെള്ളിയാഴ്ച യു എസിലെ നാസ്ഡാക്ക് എക്സ്ചേഞ്ചില് ലിസ്റ്റ് ചെയ്തതിന്റെ കാല്‍ നൂറ്റാണ്ട് പൂര്‍ത്തിയാക്കിയതായി സ്റ്റോക്ക് എക്സ്ചേഞ്ചുകളിലേക്കുള്ള ഫയലില്‍ പറയുന്നു. തങ്ങളുടെ തുടര്‍ച്ചയായ വിജയത്തിന് സംഭാവന നല്‍കിയ എല്ലാ ക്ലയന്റുകള്‍ക്കും ജീവനക്കാര്‍ക്കും നിക്ഷേപകര്‍ക്കും മറ്റ് പങ്കാളികള്‍ക്കും നന്ദി അറിയിക്കുന്നതായി ഇന്‍ഫോസിസ് സോഷ്യല്‍ മീഡിയ പ്ലാറ്റ്ഫോമായ എക്സിലെ ഒരു പോസ്റ്റില്‍ പറഞ്ഞു.
യു എസിലെ ലിസ്റ്റിംഗ് പണം സ്വരൂപിക്കാനല്ലെന്നാണ് കമ്പനിയുടെ മുന്‍ ഹ്യൂമന്‍ റിസോഴ്സ് ഹെഡും ചീഫ് ഫിനാന്‍ഷ്യല്‍ ഓഫീസറുമായ ടി വി മോഹന്‍ദാസ് പൈ മിന്റിന് നല്‍കിയ ടെലിഫോണ്‍ അ്ഭിമുഖത്തില്‍ പറഞ്ഞത്. അമേരിക്കയില്‍ നിന്ന് തങ്ങളുടെ ഇടപാടുകാര്‍ക്ക് ആത്മവിശ്വാസം പകരാന്‍ അവരുടെ രാജ്യത്ത് ലിസ്റ്റ് ചെയ്ത കമ്പനിയാണെന്ന് അറിയണമെന്ന് തങ്ങള്‍ ആഗ്രഹിച്ചതായും അദ്ദേഹം പറഞ്ഞു.
1981-ല്‍ പൂനെയില്‍ എന്‍ ആര്‍ ഉള്‍പ്പെടെ ഏഴ് എഞ്ചിനീയര്‍മാര്‍ ചേര്‍ന്നാണ് ഇന്‍ഫോസിസ് സ്ഥാപിച്ചത്. നാരായണമൂര്‍ത്തി, നന്ദന്‍ എം നിലേകനി, എസ് ഗോപാലകൃഷ്ണന്‍, എസ് ഡി ഷിബുലാല്‍, കെ ദിനേശ്, എന്‍ എസ് രാഘവനും ഇന്‍ഫോസിസ് കണ്‍സള്‍ട്ടന്റ്‌സ് പ്രൈവറ്റ് ലിമിറ്റഡ് എന്ന നിലയില്‍ അശോക് അറോറയുമായിരുന്നു അവര്‍.
നല്ല കാലാവസ്ഥയും സ്വാഗതാര്‍ഹമായ ഒരു സംസ്ഥാന സര്‍ക്കാരും രണ്ട് വര്‍ഷത്തിന് ശേഷം കമ്പനി ആസ്ഥാനം ബാംഗ്ലൂരിലേക്ക് മാറ്റി.
ഏകദേശം അഞ്ച് മില്യണ്‍ ഡോളര്‍ വരുമാനവും 250ല്‍ താഴെ ജീവനക്കാരുമുള്ള ഐടി സേവന കമ്പനി 1993-ല്‍ ഇന്ത്യയില്‍ പൊതുരംഗത്തേക്ക് കടന്നു. അതേ വര്‍ഷം തന്നെ, എംപ്ലോയീസ് സ്റ്റോക്ക് ഓപ്ഷന്‍ പ്രോഗ്രാം അവതരിപ്പിച്ചു.
ഈ നീക്കം ഇന്‍ഫോസിസിന്റെ മിക്കവാറും എല്ലാ ജീവനക്കാരെയും സമ്പന്നരാക്കി. അതിലെ 18,000 ജീവനക്കാരില്‍ പലരും കോടീശ്വരന്മാരായി മാറി. യു എസിലെ ക്ലയന്റുകളില്‍ നിന്ന് വരുന്ന ബിസിനസ്സിന്റെ മൂന്നില്‍ രണ്ട് ഭാഗവും നിറവേറ്റുന്നതിനായി കമ്പനി ജീവനക്കാരെ ഓണ്‍സൈറ്റിലേക്ക് അയയ്ക്കുമെന്നതിനാല്‍ അമേരിക്കന്‍ സ്വപ്‌നം സാക്ഷാത്കരിക്കാന്‍ നിരവധി എഞ്ചിനീയര്‍മാര്‍ ഇന്‍ഫോസിസിലേക്ക് അപേക്ഷിച്ച സമയം കൂടിയായിരുന്നു 1990കള്‍.
1999 മാര്‍ച്ചിലെ കണക്കനുസരിച്ച് വരുമാനം 100 മില്യണ്‍ ഡോളറിനു മുകളില്‍ ഉയര്‍ന്നപ്പോള്‍ ബിസിനസ്സ് ഒരു ഇന്‍ഫ്‌ളക്ഷന്‍ പോയിന്റിന്റെ കൊടുമുടിയിലായിരുന്നു. ഇതോടെ ഇന്ത്യയിലെ ഏറ്റവും ശ്രദ്ധേയമായ കമ്പനിയായി മാറി. അക്കാലത്ത് ഇന്‍ഫോസിസ് ഏറ്റവും വലിയ ഇന്ത്യന്‍ ഐടി സേവന കമ്പനിയായിരുന്നില്ലെങ്കിലും യു എസിലെ ലിസ്റ്റിംഗ് ക്ലയന്റുകളെ മാത്രമല്ല ഇന്‍ഫോസിസിന്റെ ഒരു ഭാഗം ആഗ്രഹിച്ച നിക്ഷേപകരെയും ആകര്‍ഷിച്ചു.
ടാറ്റ കണ്‍സള്‍ട്ടന്‍സി സര്‍വീസസ് ലിമിറ്റഡ് (ടിസിഎസ്), വിപ്രോ ലിമിറ്റഡ് എന്നിവയായിരുന്നു അക്കാലത്തെ മറ്റ് രണ്ട് ഐടി ഔട്ട്സോഴ്സിംഗ് കമ്പനികള്‍. ടിസിഎസ് 2004ല്‍ ലിസ്റ്റ് ചെയ്യപ്പെട്ടപ്പോള്‍ വിപ്രോ നാസ്ഡാക്കില്‍ ലിസ്റ്റ് ചെയ്തത് 2000ല്‍ മാത്രമാണ്.
നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കത്തില്‍ പല ഫോര്‍ച്യൂണ്‍ 500 കമ്പനികള്‍ക്കും ഒരു വെബ്സൈറ്റ് പോലും ഇല്ലാതിരുന്നപ്പോള്‍ ഔട്ട്സോഴ്സിംഗിന്റെ ആനുകൂല്യങ്ങള്‍ അവര്‍ക്ക് വില്‍ക്കാന്‍ ഇന്‍ഫോസിസ് ശ്രമിച്ചു.
സാങ്കേതികവിദ്യ സ്വീകരിക്കലും ഇന്റര്‍നെറ്റ് ബാന്‍ഡ്വാഗണും ആവിര്‍ഭവിച്ച വൈ2കെ പ്രസ്ഥാനത്തിന്റെ സമയം കൂടിയായിരുന്നു അത്. ഇന്‍ഫോസിസ് അതിവേഗം വളര്‍ച്ച കണ്ടെത്തുകയും 1999 മാര്‍ച്ചില്‍ നാസ്ഡാക്ക് സ്റ്റോക്ക് എക്സ്ചേഞ്ചില് ലിസ്റ്റ് ചെയ്ത ആദ്യത്തെ ഇന്ത്യന്‍ കമ്പനിയായി മാറുകയും ചെയ്തു. 2,070,000 ഓഹരികള്‍ 34 ഡോളര്‍ എന്ന നിരക്കില്‍ വിറ്റു.
സോഫ്റ്റ്വെയര്‍ സേവന കമ്പനിയുടെ വളര്‍ച്ചയുടെ രഹസ്യ സോസ് പല ആദ്യത്തേതില്‍ ഒന്നായിരുന്നു. കോര്‍പ്പറേറ്റ് ഗവേണന്‍സിലും വെളിപ്പെടുത്തല്‍ മാനദണ്ഡങ്ങളിലും ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുന്ന ആദ്യത്തെ ലിസ്റ്റ് ചെയ്ത സ്ഥാപനങ്ങളിലൊന്നായി ഇന്‍ഫോസിസ് മാറി. കാരണം ഭരണ നയം, ബോര്‍ഡ് അംഗങ്ങളുടെ ഹാജര്‍, അവരുടെ യോഗ്യതകളും ശമ്പളവും പോലും വെളിപ്പെടുത്തി.
ഇന്ത്യന്‍ കമ്പനികളുടെ വെളിപ്പെടുത്തലുകള്‍ക്കും കോര്‍പ്പറേറ്റ് ഭരണരീതികള്‍ക്കും ഇന്‍ഫോസിസ് മുന്‍ഗാമിയാണെന്ന് പ്രോക്‌സി ഉപദേശക സ്ഥാപനമായ ഇന്‍ഗവേണ്‍ റിസര്‍ച്ച് സര്‍വീസസിന്റെ സ്ഥാപകനും മാനേജിംഗ് ഡയറക്ടറുമായ ശ്രീറാം സുബ്രഹ്‌മണ്യന്‍ പറഞ്ഞു.
യു എസ് ജിഎഎപി അക്കൗണ്ടിംഗ് സ്റ്റാന്‍ഡേര്‍ഡുകളില്‍ അതിന്റെ സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി ആദ്യമായി റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്യുകയും സുസ്ഥിരതാ റിപ്പോര്‍ട്ട് പുറത്തിറക്കുകയും ചെയ്തു. ഇന്‍ഫോസിസ് വര്‍ഷം തോറും വളര്‍ച്ച റിപ്പോര്‍ട്ട് ചെയ്യുന്നതും വാര്‍ഷിക വരുമാന വളര്‍ച്ചാ വീക്ഷണം നല്‍കുന്ന ആദ്യത്തേതായി മാറിയതും നിക്ഷേപകരുടെ ശ്രദ്ധ ആകര്‍ഷിച്ചു.
കമ്പനിയിലെ എല്ലാവരും തുല്യരാണെന്ന ചിന്താഗതി കൊണ്ടുവന്ന് സീനിയറും ജൂനിയറും തമ്മിലുള്ള അതിര്‍ത്തി മങ്ങിക്കാന്‍ ഇന്‍ഫോസിസ് അക്കാലത്ത് പരമാവധി ശ്രമിച്ചു.
കമ്പനികള്‍ ജീവനക്കാരെ നോക്കുന്ന രീതിയെ ഇത് മാറ്റി. ഇന്‍ഫോസിസിന് സീനിയര്‍ മാനേജ്മെന്റിനും ജൂനിയര്‍ ജീവനക്കാര്‍ക്കും പ്രത്യേക കാന്റീനുകളോ ലിഫ്റ്റുകളോ വിശ്രമമുറികളോ ഉണ്ടായിരുന്നില്ല.
കഴിഞ്ഞ വര്‍ഷം കമ്പനിക്ക് 18.6 ബില്യണ്‍ ഡോളര്‍ വരുമാനം ലഭിച്ചു, രാജ്യത്തെ രണ്ടാമത്തെ വലിയ ഐടി സേവന കമ്പനിയായി ഇത് മാറി.
ഈ നിലയിലെത്താന്‍ അതിന്റേതായ വെല്ലുവിളികള്‍ ഉണ്ടായിരുന്നു.
ഇന്‍ഫോസിസിന്റെ ഏറ്റവും വലിയ പോരായ്മകളിലൊന്ന് അതിന്റെ സഹസ്ഥാപകരെല്ലാം ചീഫ് എക്സിക്യൂട്ടീവ് ഓഫീസര്‍മാരാകാനുള്ള കമ്പനിയുടെ പ്രഖ്യാപിത പദ്ധതിയാണ്. നന്ദന്‍ നിലേകനി ഭരണത്തിന് ചുക്കാന്‍ പിടിക്കുന്നത് വരെ കമ്പനി നല്ല നിലയിലായിരുന്നെങ്കിലും 2007 ജൂലൈയില്‍ ക്രിസ് ഗോപാലകൃഷ്ണന്‍ ചുമതലയേറ്റതോടെ കാര്യങ്ങള്‍ മാറിത്തുടങ്ങി.
എതിരാളികളായ കോഗ്നിസന്റ് ടെക്നോളജി സര്‍വീസസ് കോര്‍പ്പറേഷനും ടിസിഎസിനും ഇന്‍ഫോസിസിന്റെ വിപണി വിഹിതം ലഭിക്കാന്‍ തുടങ്ങി. ഇവ രണ്ടും ഇന്‍ഫോസിസിനേക്കാള്‍ കൂടുതല്‍ വരുമാനം നേടുകയും അവരുടെ ഡിജിറ്റല്‍ ഓഫറുകളില്‍ ശ്രദ്ധ കേന്ദ്രീകരിക്കുകയും ചെയ്തു. ആ സമയത്ത് 2011 ഓഗസ്റ്റില്‍ സഹസ്ഥാപകന്‍ ഷിബുലാല്‍ സി ഇ ഒ ആയി ചുമതലയേറ്റു, ന്യൂയോര്‍ക്ക് സ്റ്റോക്ക് എക്സ്ചേഞ്ചില് ലിസ്റ്റ് ചെയ്തിട്ടും കമ്പനിക്ക് നഷ്ടമുണ്ടായി.
ഒരു പ്രൊഫഷണല്‍ ചെയര്‍മാനും സി ഇ ഒയും ലഭിച്ചതോടെ ഇന്‍ഫോസിസിന് രണ്ടാം തിരിച്ചുവരവ് ലഭിച്ചു. 2011ല്‍ നോണ്‍ എക്സിക്യൂട്ടീവ് ചെയര്‍മാനായി ആര്‍ ശേഷസായിയും 2014 ഓഗസ്റ്റില്‍ സി ഇ ഒ ആയി വിശാല്‍ സിക്കയും ചുമതലയേറ്റു.
ബിസിനസ് മേധാവികളെ നിയമിക്കാനുള്ള സിക്കയുടെ വെല്ലുവിളികളിലോ മുതിര്‍ന്ന ജീവനക്കാരുടെ നഷ്ടപരിഹാരം ഇന്‍ഫോസിസ് ബോര്‍ഡ് വര്‍ധിപ്പിച്ച രീതിയിലോ ഇന്‍ഫോസിസ് നടത്തുന്ന രീതിയിലുള്ള സഹസ്ഥാപകരുടെ അതൃപ്തിയെ തുടര്‍ന്ന് രണ്ട് സ്ഥാനങ്ങളും ഒഴിവാക്കി. 2017ല്‍ കമ്പനിയെ രക്ഷിക്കാന്‍ നിലേകനിക്ക് മടങ്ങേണ്ടി വന്നു.
ഇന്‍ഫോസിസിനെ പ്രതിസന്ധിയില്‍ നിന്ന് രക്ഷിക്കാനുള്ള ഉത്തരവോടെയാണ് നിലേക്കനി നോണ്‍ എക്സിക്യൂട്ടീവ് ചെയര്‍മാനായി ചുവടുവെച്ചത്. പുതിയ സി ഇ ഒയെ കണ്ടെത്തുക, കമ്പനിയുടെ ബോര്‍ഡ് പുനഃസംഘടിപ്പിക്കുക, ബിസിനസ് സുസ്ഥിരമാക്കുക തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങള്‍ വ്യക്തമായിരുന്നു.
ടിസിഎസിന് ശേഷം വിപണി മൂലധനത്തില്‍ 100 ബില്യണ്‍ ഡോളര്‍ കടന്ന രണ്ടാമത്തെ ഐടി സേവന കമ്പനിയായി ഇന്‍ഫോസിസ് മാറിയതോടെയാണ് ഫലങ്ങള്‍ പുറത്തുവന്നത്.
കമ്പനിയുടെ ഏഴാമത്തെ സി ഇ ഒ ആയി സലില്‍ പരേഖിനെ നിയമിച്ചതിലും നിലേക്കനി ഉത്തരവാദിയായിരുന്നു. കമ്പനിയുടെ നടത്തിപ്പ് മെച്ചപ്പെടുത്താനുള്ള പരേഖിന്റെ ശ്രമവും വലിയ ഡീലുകള്‍ പിന്തുടരുന്നതും 2027 മാര്‍ച്ച് അവസാനം വരെ അദ്ദേഹത്തിന് മറ്റൊരു ടേം നല്‍കാന്‍ ബോര്‍ഡിനെ പ്രേരിപ്പിച്ചു.
ഒരു നിക്ഷേപകന്‍ 1999 ജൂണ്‍ ഒന്നിന് നാസ്ഡാക്കില്‍ നിന്ന് ഒരു ഇന്‍ഫോസിസ് ഓഹരി വാങ്ങിയിരുന്നെങ്കില്‍ അത് 2024 ജൂണ്‍ 20 വരെ 2,239 മടങ്ങ് തിരികെ ലഭിക്കുമായിരുന്നു. ഓരോന്നിനും 18.27 ഡോളര്‍ എന്ന നിരക്കില്‍. ഇതേ നിക്ഷേപകന്‍ ഇതേ കാലയളവില്‍ ഇന്ത്യയില്‍ ഒരു ഇന്‍ഫോസിസ് ഓഹരി വാങ്ങിയിരുന്നെങ്കില്‍ ആദായം രൂപയില്‍ 433 മടങ്ങ് കൂടുതലാകുമായിരുന്നു.
കമ്പനി ഇപ്പോള്‍ ഒരു ജനറേറ്റീവ് ആര്‍ട്ടിഫിഷ്യല്‍ ഇന്റലിജന്‍സ് (ജനറല്‍ എഐ) വിപ്ലവത്തിന്റെ നടുവിലാണ്.