ലോസ്ഏഞ്ചല്‍സ്: ബോയിംഗ് വിമാനങ്ങള്‍ വാങ്ങുന്നത് ചൈന നിര്‍ത്തിവെച്ചാല്‍ തദ്ദേശീയ വിമാന നിര്‍മ്മാതാക്കള്‍ കോമാക്കിന് തിരിച്ചടിയാകും.
മിക്ക ഉഭയകക്ഷി വ്യാപാരത്തിനും പ്രതിസന്ധി സൃഷ്ടിക്കുന്ന ഉയര്‍ന്ന താരിഫ് യു എസ്- ചൈന ബന്ധത്തില്‍ കോടിക്കണക്കിന് ഡോളറിന്റെ വ്യോമയാന മേഖലയിലെ സമ്പദ് വ്യവസ്ഥയിലും പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ സൃഷ്ടിക്കും.
വിമാന നിര്‍മ്മാതാക്കള്‍ ചൈനയെ ഭാവിയിലെ ഏറ്റവും വലിയ വാണിജ്യ വ്യോമയാന വിപണിയായി കാണുന്നു. വര്‍ഷങ്ങളായി ബോയിംഗ് ചൈനയിലേക്കുള്ള ഏറ്റവും വലിയ യു എസ് വ്യാവസായിക കയറ്റുമതിക്കാരാണ്. ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ ട്രേഡ് അഡ്മിനിസ്‌ട്രേഷന്‍ കണക്കുകള്‍ പ്രകാരം കഴിഞ്ഞ വര്‍ഷം യു എസ് ഏകദേശം 12 ബില്യണ്‍ ഡോളര്‍ വിമാനങ്ങള്‍, ബഹിരാകാശ പേടകങ്ങള്‍, അവയുടെ ഭാഗങ്ങള്‍ തുടങ്ങിയവ ചൈനയിലേക്ക് കയറ്റുമതി ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. മാത്രമല്ല കാര്യമായൊരുന്നും ഇറക്കുമതി ചെയ്തിട്ടുമില്ല.
തങ്ങളുടെ എയര്‍ലൈനുകള്‍ക്ക് ബദല്‍ വിതരണക്കാരെ ലഭ്യമാക്കാന്‍ ചൈനീസ് സര്‍ക്കാര്‍ ഷാങ്ഹായ് ആസ്ഥാനമായുള്ള വിമാന നിര്‍മ്മാതാക്കളായ കോമാക്കില്‍ പതിനായിരക്കണക്കിന് ഡോളറാണ് നിക്ഷേപിച്ചത്. ബോയിംഗ്, എയര്‍ബസ് തുടങ്ങിയ വാണിജ്യ വിമാനങ്ങള്‍ക്ക് തുല്യമായ ആഭ്യന്തര വിമാനങ്ങള്‍ നിര്‍മിക്കാനായിരുന്നു പദ്ധതി.
ഇപ്പോള്‍ ബോയിംഗ് വിമാനങ്ങള്‍ക്കുള്ള പുതിയ ഓര്‍ഡറുകള്‍ നിര്‍ത്തിവയ്ക്കാനും വിമാന ഓര്‍ഡറുകള്‍ ഡെലിവറി ചെയ്യുന്നതിന് മുമ്പ് അനുമതി തേടാനും ചൈനീസ് എയര്‍ലൈനുകളോട് ആവശ്യപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. എങ്കിലും കോമാക്കിന്റെ മന്ദഗതിയിലുള്ള വിമാന ഉത്പാദനം കാരണം ഓര്‍ഡറുകള്‍ വേഗത്തില്‍ സ്വീകരിക്കാനാവില്ല. കൂടാതെ യു എസ്- ചൈന തര്‍ക്കത്തില്‍ ആര്‍ക്കെങ്കിലും പ്രയോജനം ലഭിക്കുമെങ്കില്‍ അത് എയര്‍ബസിനായിരിക്കും.
മാത്രമല്ല, യു എസുമായുള്ള വ്യാപാര യുദ്ധത്തില്‍ വിമാനങ്ങള്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്തുന്നതിലൂടെ ബീജിംഗ് അശ്രദ്ധമായി ഒരു ദുര്‍ബലതയാണ് തുറന്നുകാട്ടുന്നത്. കോമാക്കിനേക്കാള്‍ അമേരിക്കന്‍ കമ്പനിയുടെ മികവാണ് ഇത് എടുത്തു കാണിക്കുക. കമ്പനിയുടെ മുന്‍നിര വാണിജ്യ വിമാന മോഡലായ സി919, ജിഇ എയറോസ്‌പേസ്, ഹണിവെല്‍ ഇന്റര്‍നാഷണല്‍, ആര്‍ടിഎക്‌സ് എന്നിവയുള്‍പ്പെടെയുള്ള യു എസ് കമ്പനികളില്‍ നിന്നുള്ള നിര്‍ണായക സാങ്കേതികവിദ്യയാണ് ഉപയോഗിക്കുന്നത്.
കോമാക് വിതരണം ചെയ്യുന്നതില്‍ നിന്ന് അമേരിക്കന്‍ കമ്പനികളെ തടയാന്‍ പ്രസിഡന്റ് ട്രംപിന് ഗണ്യമായ അധികാരമുണ്ട്. അദ്ദേഹത്തിന്റെ ആദ്യ ഭരണകൂടം അങ്ങനെ ചെയ്യാന്‍ ആലോചിച്ചിരുന്നു. നൂതന സെമികണ്ടക്ടറുകള്‍ പോലുള്ള മറ്റ് സാങ്കേതികവിദ്യ ചൈനയ്ക്ക് നല്‍കുന്നത് നിരോധിക്കുന്നതിന് യു എസ് ദേശീയ- സുരക്ഷാ പരിഗണനകള്‍ വാഷിംഗ്ടണ്‍ ആവര്‍ത്തിച്ച് ഉദ്ധരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ഈ ആഴ്ചയാണ് എന്‍വിഡിയ അതിന്റെ ചൈന ചിപ്പ് കയറ്റുമതിയില്‍ ട്രംപ് ഭരണകൂടത്തിന്റെ പുതിയ നിയന്ത്രണങ്ങള്‍ വെളിപ്പെടുത്തിയത്.
ബോയിംഗ് 737 മാക്‌സ്, എയര്‍ബസ് എ320 നിയോ എന്നിവയ്ക്കുള്ള മറുപടിയായി ചൈന നാരോ-ബോഡി സി919നെയാണ് അവതരിപ്പിക്കുന്നത്. വാസ്തവത്തില്‍ പാശ്ചാത്യ വിമാനങ്ങള്‍ ആയിരക്കണക്കിന് വിറ്റഴിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ടെങ്കിലും ഏകദേശം 16 സി919കള്‍ മാത്രമേ വാണിജ്യപരമായി പറക്കുന്നുള്ളൂ. കഴിഞ്ഞ വര്‍ഷം അവസാനം എയര്‍ ചൈന സ്വന്തമാക്കിയതായി പറയുന്ന മൂന്ന് വിമാനങ്ങള്‍ പോലുള്ളവയെല്ലാം ചൈനയില്‍ ആഭ്യന്തരമായി സര്‍വീസ് നടത്തുന്നു, അതിന്റെ 930-ശക്തമായ ഫ്‌ളീറ്റിന്റെ 1 ശതമാനത്തില്‍ താഴെ മാത്രം.
2017ലെ ആദ്യ വിമാനത്തിനും ഏകദേശം രണ്ട് വര്‍ഷം മുമ്പ് യാത്രക്കാരുടെ ആദ്യ വിമാനത്തിനും ശേഷം സി919 ഒരു ദശലക്ഷത്തിലധികം യാത്രക്കാരെ വഹിച്ചുവെന്ന് കോമാക് പറയുന്നു. എന്നാല്‍ ചൈനയില്‍ പോലും സി919 പരിമിതമായ റൂട്ടുകളില്‍ മാത്രമേ സര്‍വീസ് നടത്തുന്നുള്ളൂ. കഴിഞ്ഞ മാസം പത്താമത്തെ ചൈനീസ് നഗരത്തിലേക്ക് സര്‍വീസ് ആരംഭിച്ചു. ചൈന ഈസ്റ്റേണ്‍, ചൈന സതേണ്‍ തുടങ്ങിയ പ്രധാന വിമാനക്കമ്പനികള്‍ യഥാക്രമം 12ഉം ആറ് റൂട്ടുകളിലേക്കും മാത്രമേ ഇത് വിഭജിച്ചിട്ടുള്ളൂ.
കഴിഞ്ഞ വര്‍ഷം സിംഗപ്പൂരില്‍ നടന്ന ഒരു എയര്‍ ഷോയില്‍ കോമാക് സി919 അന്താരാഷ്ട്രതലത്തില്‍ വിപണനം ചെയ്തിട്ടുണ്ട്. പക്ഷേ വിദേശ ഡെലിവറികള്‍ പ്രഖ്യാപിച്ചിട്ടില്ല. വ്യവസായ സുവര്‍ണ്ണ നിലവാരമായ ഫെഡറല്‍ ഏവിയേഷന്‍ അഡ്മിനിസ്‌ട്രേഷന്‍ സര്‍ട്ടിഫിക്കേഷന്‍, സര്‍വീസില്‍ എത്തുമ്പോഴേക്കും നേടാനാണ് കോമാക് ആദ്യം പദ്ധതിയിട്ടിരുന്നതെങ്കിലും ഇതുവരെ അതിന്റെ പ്രാഥമിക അംഗീകാരങ്ങളില്‍ മാത്രമേ എത്തിയിട്ടുള്ളു.
സി919 നെക്കുറിച്ചുള്ള 2020ലെ റിപ്പോര്‍ട്ടില്‍ സെന്റര്‍ ഫോര്‍ സ്ട്രാറ്റജിക് ആന്‍ഡ് ഇന്റര്‍നാഷണല്‍ സ്റ്റഡീസിന്റെ മുതിര്‍ന്ന ഉപദേഷ്ടാവ് സ്‌കോട്ട് കെന്നഡി 82 പ്രാഥമിക വിതരണക്കാരില്‍ 14 പേര്‍ മാത്രമാണ് ചൈനക്കാരെന്നും അതില്‍ പകുതിയും വിദേശ സംയുക്ത സംരംഭങ്ങളാണെന്നും അഭിപ്രായപ്പെട്ടു. ചൈനയ്ക്ക് ഇപ്പോള്‍ കൂടുതല്‍ ആഭ്യന്തര വിതരണക്കാര്‍ ഉണ്ടെങ്കിലും ഇപ്പോഴും പാശ്ചാത്യ സാങ്കേതികവിദ്യകളെ ആശ്രയിക്കുന്ന വിമാനമാണ്' എന്നാണ് കെന്നഡി പറഞ്ഞത്.
ഫ്രാന്‍സിലെ സഫ്രാന്‍ ഗ്രൂപ്പുമായുള്ള ജിഇ എയ്റോസ്പേസ് സംയുക്ത സംരംഭത്തില്‍ നിന്നുള്ള ലീപ് എഞ്ചിനുകള്‍, ഹണിവെല്‍ ഇന്റര്‍നാഷണലിന്റെ കോക്ക്പിറ്റ് സിസ്റ്റങ്ങള്‍, ആര്‍ടിഎക്‌സിന്റെ കോളിന്‍സ് എയ്റോസ്പേസ് ഗ്രൂപ്പിലെ ബിസിനസുകളില്‍ നിന്നുള്ള വിവിധ സാങ്കേതികവിദ്യകള്‍ എന്നിവയാണ് സി919ന് കരുത്ത് പകരുന്നത്.
സി919 വികസനത്തിന്റെ തുടക്കം മുതല്‍ വിദേശ സര്‍ക്കാരുകളുടെ പരിധിക്ക് പുറത്തുള്ളതാക്കാന്‍ പാശ്ചാത്യ സാങ്കേതികവിദ്യയുടെ ഭൂരിഭാഗവും ആഭ്യന്തര സംയുക്ത സംരംഭങ്ങളിലേക്ക് മാറ്റണമെന്ന് ചൈനീസ് സര്‍ക്കാര്‍ ആവശ്യപ്പെട്ടു. എന്നാല്‍ എഞ്ചിനുകള്‍ പോലുള്ള പ്രധാന ഘടകങ്ങള്‍ ഇറക്കുമതി ചെയ്യുന്നവയാണ്. കോമാക്കിന് ആഭ്യന്തര വിതരണ ഓപ്ഷനുകള്‍ ഉണ്ടെങ്കില്‍ പോലും പ്രധാന സംവിധാനങ്ങള്‍ മാറ്റുന്നത് സര്‍ട്ടിഫിക്കേഷന്‍ പ്രക്രിയയെ പിന്നോട്ട് വലിക്കും.
ബാധകമായ എല്ലാ നിയമങ്ങളും കയറ്റുമതി നിയന്ത്രണങ്ങളും പാലിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് ജിഇ എയ്റോസ്പേസ് പറഞ്ഞു. വ്യാപാര യുദ്ധം കോമാക്കുമായുള്ള ബന്ധത്തെ എങ്ങനെ ബാധിച്ചേക്കാം എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള ചോദ്യങ്ങള്‍ക്ക് ഹണിവെല്ലും ആര്‍ടിഎക്സും പ്രതികരിച്ചില്ല.